Stuur dan je reactie naar:
Michiel Blom
Onderzoek van Significant Public leidt tot aanbevelingen naar Rijksoverheid en gemeenten over de toegang tot rechtshulp in Nederland. Een jaar lang is er onderzoek gedaan naar negen pilots in het kader van het Divosa programma ‘Rechtshulp en sociaal domein.' Recent zijn de uitkomsten gepresenteerd aan het ministerie van Justitie en Veiligheid.
De afgelopen jaren heeft Divosa het programma ‘Rechtshulp en sociaal domein’ uitgevoerd met het doel handvatten op te halen voor de stelselvernieuwing gesubsidieerde rechtsbijstand. Binnen dit programma zijn er negen gemeentelijke pilots gedraaid waarin de volgende thema’s centraal staan: laagdrempelige toegang tot rechtshulp, samenwerking tussen sociaal en juridisch domein, en responsieve overheid. Significant Public is gedurende het pilot-programma nauw betrokken geweest bij de monitoring en evaluatie van deze pilots.
Uit het overkoepelende onderzoek van het programma en de pilots, zijn bevindingen gekomen die onlangs gepresenteerd zijn. Divosa-voorzitter Erik Dannenberg heeft het rapport met de uitkomsten overhandigd aan het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV), samen met de ervaringen van Divosa en een verhalenbundel over de pilots. Daarmee is het programma van twee jaar afgesloten.
De onderzoekers reflecteren in het rapport op wat goed gewerkt heeft in de verschillende aanpakken uit de pilots voor het bevorderen van laagdrempelige toegang. Zoals de samenwerking tussen sociale- en juridische professionals, als ook responsiever werken als gemeente om conflicten met burgers te voorkomen. Een kleine greep uit de conclusies van de onderzoekers luidt als volgt:
- De drempel voor de toegang tot rechtshulp kan omlaag. Dat kan door bestaande vormen van (rechts)hulp beter samen te laten werken. Om professionals in het sociaal domein te trainen in het herkennen van juridische vraagstukken.
- Laagdrempelige toegang tot rechtshulp is ook gebaat bij (fysieke) nabijheid, een proactieve gemeente en duidelijke routes voor de burger.
- Het is wenselijk om landelijk te definiëren welke vormen van sociaaljuridische ondersteuning in de eerste lijn voor burgers lokaal beschikbaar zouden moeten zijn en wie welke rol heeft, ook in het kader van de stelselvernieuwing.
- Er is in de aansluiting tussen het sociaal- en juridisch domein van alles mogelijk, ook binnen de huidige kaders en zonder wetswijziging. Wacht dus niet tot de stelselvernieuwing helemaal zijn beslag heeft gekregen om de rechtzoekende centraal te stellen in de sociaaljuridische dienstverlening.
In het rapport worden ervaringen met de implementatie van nieuwe werkwijzen in de pilotgemeenten beschreven, ook wat daaruit te leren is. Afsluitend geven de onderzoekers aanbevelingen mee aan zowel gemeenten als aan het ministerie van Justitie en Veiligheid over een goede aansluiting van het sociaal- en juridisch domein, ook in het licht van de stelselvernieuwing.
Lees het gehele rapport hier. Meer informatie over de pilots en het programma van Divosa is hier te vinden.