Stuur dan je reactie naar:
Michiel Blom
Uit de meest recente rapportage van de Monitor abonnementstarief Wmo blijkt dat het abonnementstarief heeft geleid tot een verdere toename van het aantal Wmo-cliënten en van de Wmo-uitgaven door gemeenten. Met de invoering van het abonnementstarief in 2019 is de eigen bijdrage in de Wmo voor iedereen gemaximeerd op 19 euro per maand, ongeacht iemands inkomen. In 2019 was er daardoor een trendbreuk te zien in het aantal Wmo-cliënten ten opzichte van eerdere jaren. De stijging was in 2019 66.030 cliënten. Van 2019 op 2020 is het aantal cliënten met 52.730 gestegen. Nog steeds een forse stijging dus, maar kleiner dan een jaar eerder. De stijging is vooral zichtbaar bij de voorziening ‘hulp bij het huishouden’.
De Monitor abonnementstarief, die dit jaar voor de derde keer is uitgevoerd door Significant Public in samenwerking met het CBS, bestaat uit een aantal kwantitatieve indicatoren aangevuld met interviews met betrokkenen in 18 gemeenten. Gemeenten noemen in het onderzoek de extra kosten die zij moeten maken als gevolg van de aanzuigende werking van het abonnementstarief als een belangrijke oorzaak voor de oplopende tekorten binnen het sociaal domein. De urgentie om te bezuinigen is daardoor toegenomen. Meer gemeenten namen in 2020 en 2021 maatregelen om de uitgaven in de Wmo te beperken. Deze gemeenten kijken vooral naar maatregelen om de instroom naar de Wmo te beperken. Bijvoorbeeld door minder snel of een kortdurende indicatie af te geven of door kleinere indicaties af te geven. Ook zijn er gemeenten die voorzieningen versoberen of cliënten ontmoedigen om een aanvraag te doen. Cliënten zijn in het algemeen tevreden over het abonnementstarief, maar hebben ook zorgen over wat het gaat betekenen wanneer gemeenten maatregelen treffen om de kosten te beheersen. Zeker als deze gevolgen hebben voor kwetsbare cliënten.
Bij veel gemeenten was in het voorjaar van 2020 door corona een tijdelijke afname in de instroom van nieuwe Wmo-cliënten te zien. In de tweede helft van 2020 was een inhaalslag te zien: het aantal aanvragen nam weer toe. De impact van corona was dus vooral in de eerste virusgolf te zien. Naar schatting van de onderzoekers bedraagt de totale financiële impact van de invoering van het abonnementstarief in 2020 voor gemeenten € 330 miljoen, waarvan € 100 miljoen door lagere inkomsten uit eigen bijdragen en de overige € 230 miljoen door extra uitgaven als gevolg van de aanzuigende werking.
In een interactief dashboard presenteren we de belangrijkste cijfers uit de monitor.